body language (lichaamstaal) gebaseerd op communicatiewetenschappen en neurowetenschappen, gedragsleer, kinetica en psychologie #HBO master-opleiding lichaamstaal

Body language as integral part of human communication

Expertisecentrum Lichaamstaal Nederland (ELN) biedt diepgaande kennis en wetenschappelijk onderbouwde opleidingen over lichaamstaal, gebaseerd op de communicatiewetenschappen, neurowetenschappen, psychologie en bewegingsleer.

De empirische studie maakt gebruik van de internationaal erkende Bodysystemics®-methodiek .

Bij alles wat je denkt, voelt en zegt zijn de hersenen betrokken. Twee gebieden in de hersenen werken hierbij nauw samen: zowel cognitief als emotioneel.

Het cognitieve brein (neocortex) stuurt bewuste processen aan waarmee je besluit wat je wel of niet wilt zeggen. Het limbisch systeem (je emotionele brein) reageert niet bewust. Wanneer je een emotie voelt, wordt in dit gedeelte van de hersenen razendsnel betekenis gegeven aan je gevoel, wat via het zenuwstelsel vertaald wordt naar een fysieke reactie van het lichaam.

Waarom is de neurowetenschappen zo belangrijk om lichaamstaal te doorgronden?

Lichaamstaal is er al vóórdat we er erg in hebben. Het wordt gestuurd door automatische processen vanuit de hersenen.

Neuro-wetenschappelijk onderzoek laat zien hoe verschillende hersengebieden betrokken zijn bij (emotionele) reacties die non-verbaal worden geuit.

De amygdala bijvoorbeeld speelt een cruciale rol in het herkennen en uitdrukken van emoties, terwijl de kenmerken van beide hersenhelften (cortexen) zich op lichaam en gezicht weerspiegelen.

Daarnaast beïnvloeden stresshormonen, waaronder cortisol, onze lichaamshouding en gezichtsuitdrukkingen. Dopamine en oxytocine spelen een rol in sociale binding en vertrouwen. Zo helpen onze spiegel-neuronen om lichaamstaal intuïtief te begrijpen.

Bewegingen van het lichaam - ook gezichtsuitdrukkingen- worden bewust, onbewust, maar ook 'half-bewust' gemaakt, wat wil zeggen dat we er ons bewust van worden zodra we het gebaar maken. Elke beweging van het lichaam wordt door de hersenen gestuurd. Het lichaam is een uitlaatklep voor emoties, ook emoties die we proberen te verbergen. Elke beweging heeft een oorzaak en krijgt binnen de context betekenis. Non-verbale taal is nooit voor honderd procent te scheiden van de verbale taal. Zodra er inconsistentie tussen die twee ontstaat - bewegingen komen niet overeen met wat men verbaal zegt- is dat waar te nemen.

Expertisecentrum Lichaamstaal biedt vanaf 2025 een verkorte cursus -de Practitioner- die de oorsprong en achterliggende betekenis van lichaamstaal belicht. Door structuur aan te brengen in meest voorkomende non verbale reacties kunnen cursisten de betekenis ervan makkelijker toepassen in praktijksituaties.

Deskundigheidsbevordering voor beroepsgroepen

Cursusaanbod

Practitioner

• Cursusduur: plm.25- 30 uur verdeeld over dagdelen.

• Inhoud en betekenis van non-verbale signalen in praktijksituaties

• Doelgroep: professionals in onderwijs, jeugdzorg, juridische beroepen, HR, coaching, etc.

• Individueel of in groepsverband. Details.

Masteropleiding Lichaamstaal / Non-verbale Communicatie

Lichaamstaal als communicatiewetenschap

• Duur: diepgaand wetenschappelijk leertraject met onderzoek, verspreid over 2 tot 3 jaar.

• Toelating: Succesvolle afronding van de Practitioner-opleiding.

• Inhoud: diepgaande studie van emotie, authenticiteit, congruentie, gedetailleerde video-analyse, interview techniek

op basis van non-verbale indicatoren en een afstudeerscriptie op universitair niveau. Details

• Studiebelasting plm. 220–240 uur.

• Alleen in groepsverband gegeven.

. ELN verzorgt workshops en een masterclasses voor div. beroepsgroepen.

NB: Vanaf 2025 kunnen wij maximaal 12 cursisten per jaar tot de opleiding toelaten

Waarom kiezen voor ELN?

• Wetenschappelijke basis: Integratie van neurowetenschappen, psychologie en communicatiewetenschappen.

• Praktijkgericht: Directe toepassing van de theorie in praktijksituaties.

• Flexibiliteit: Mogelijkheid om eerder gevolgde modules opnieuw bij te wonen zonder extra kosten.

• Internationale erkenning: Aangesloten bij de Swiss Association of Specialists Non Verbal Communication .

Instellingen die aantoonbaar voldoen aan de Kwaliteitscode voor Opleidingsinstituten voor Kort Beroepsonderwijs staan geregistreerd in het centraal register van CRKBO.

ELN voldoet aan alle criteria en wettelijke kwaliteitseisen voor bijscholing van professionals die non verbale communicatie in praktijksituaties willen doorgronden.

Lichaamstaal op basis van de neurowetenschappen

" Het lichaam stopt nooit met communiceren " - Paul Watzlawick (1921-2007)

Lichaamstaal is universeel maar verschilt per (sub-)cultuur.

Emoties zijn razendsnel! (António Damasio, neuroloog)

ELN biedt tools om je communicatie te verbeteren aan de hand van lichaamstaal.

Gérard Stokkink, oprichter van het Expertisecentrum, sprak tijdens een lezing bij KPMG in 2014 naar aanleiding van de instroom van vluchtelingen uit o.m. Syrië het volgende:

" Leren observeren is belangrijker dan observeren om te leren, zeker als je de taal niet spreekt. Lichaamstaal kent cultuurverschillen en dit verschil herkennen is bij Arabisch sprekende mensen essentieel. Vaak subtiel en onopgemerkt toont het lichaam pure, ongecensureerde communicatie, en als we in gesprek zijn is het van belang om te weten wàt van belang is. Lichaamstaal is geen gedragswetenschap maar onderdeel van de communicatiewetenschappen. Lichaamstaal = beweging!

Emoties zijn onlosmakelijke verbonden met de mens. Ieder mens heeft emoties en kan, met deze moderne kennis in huis, het onderbuikgevoel onderbouwen en de ander beter doorgronden. Emoties worden nogaleens onderdrukt of ontkend, maar zelfs het meest rationele besluit berust op emotionele gronden."

Emoties horen bij de mens. Elke emotie heeft kenmerken, ook dubbele of verborgen emoties. Emoties worden altijd zichtbaar gemaakt door het lichaam.

Het gezicht kan een enorm scala aan gezichtsuitdrukkingen genereren. Onderdeel daarvan zijn micro-expressies die meestal een fractie (1/10) van een seconde duren wanneer we een emotionele reactie proberen te bedwingen of proberen vast te houden. Omdat zo'n zenuwimpuls op dat moment al door de hersenen is vrijgegeven en niet kan worden teruggedraaid, ontsnapt deze als een micro-expressie.

Soortgelijke neurologische reacties worden uiteraard ook zichtbaar op het lichaam zoals micro-itches, die veroorzaakt worden door de hersenen en een korte lichamelijke reactie geeft die het denkproces op dat moment vertaalt. Wat we niet hardop zeggen heeft altijd gevolg, ook al is het maar een kleine, subtiele of zelfs geen beweging. Het lichaam liegt niet en geeft altijd informatie, ook wat we verzwijgen (Module 4 van de ELN practitioner).

Over micro-expressies en Paul Ekman is op internet genoeg te vinden. Bij ELN focussen we ons vooral op de betekenis van lichamelijke reacties die we bijvoorbeeld tijdens een gesprek kunnen waarnemen en waarbij de neurowetenschappen van groot belang zijn voor een adequate interpretatie.

Geen mens is symmetrisch gebouwd. Het lichaam is net zo asymmetrisch als onze hersenen. Binnenkomende informatie wordt weliswaar door beide hersenhelften verwerkt maar niet op dezelfde manier verwerkt. Soortgelijk verschil zien we ook terug in het gezicht en op het lichaam. Als we lichaamstaal willen doorgronden moeten we de eigenschappen van de hersenen meenemen bij het begrijpen en interpreteren van lichaamstaal. Duik met ELN in de fascinerende wereld die lichaamstaal zo begrijpelijk maakt!