Waarom uit een kind zich opeens negatief over een ouder van wie hij of zij daarvoor zoveel hield en liefde toonde? Het is een vraag waar veel ouders jaren over vechten in familierechtbanken.
Aangezien dit probleem met de tijd alleen maar toeneemt is het belangrijk dat men naar oplossingen zoekt in plaats van elkaar de schuld te geven. Het uitgangspunt daarbij is om te begrijpen welk gedrag ouderverstoting veroorzaakt en hoe het kind ertegen kan worden beschermd.
Een van de belangrijkste problemen bij ouderverstoting zijn vaak spontane en ongecontroleerde emoties, zowel bij de ouders als van het kind, die net als het covid19-virus zeer besmettelijk kunnen zijn. Je kunt makkelijk verstrikt raken in bijvoorbeeld woede, wanhoop of frustratie, welke het conflict aanwakkeren wanneer ze op kinderen worden geprojecteerd.
Emoties zijn besmettelijk, zeker als ze een hoog conflictgehalte hebben!
Hoe sterker een emotie, des te groter de kans dat we er op anticiperen, ongeacht welke emotie.
Als mens kunnen we niet anders dan door elkaars emotie worden beïnvloed. Hoe hechter de relatie, des te makkelijker de ander wordt geabsorbeerd; vaak zonder dat te beseffen. Hoe meer een emotionele boodschap wordt herhaald, des te meer ze wordt geabsorbeerd. Het is de kracht van de herhaling, net als bij een tv-spotje. Door constant een negatieve boodschap over bijv. de vader te herhalen, wordt het kind gemakkelijk doordrongen dat die ouder slecht is. Het is deze emotionele ondermijning die voor een kind in isolatie voldoende impact heeft om ouderverstoting te veroorzaken. Tot zover de praktijk.
Nu de werking van de hersenen, wat misschien kan verklaren waarom een kind banger wordt van de verstoten ouder naarmate de tijd verstrijkt.
De amygdala binnen in onze hersenen werkt als rookmelder
Wat we zien, horen en voelen wordt onmiddellijk door de amygdala gechekt op gevaar. Dat gebeurt veel sneller dan we bewust kunnen denken. Zodra de amygdala gevaar ‘ruikt’ schiet het onmiddellijk in de zelfbeschermingsmodus: de Fight-, Flight- of Freeze reactie wordt binnen een fractie van een seconde geactiveerd.
De amygdale in de vorm van een amandel met twee helften, zit in het midden tussen de linker- en rechter hersenhelft en is buitengewoon gevoelig voor angst en woede, welke door gezichtsuitdrukkingen worden geuit.
Wanneer iemands gezicht extreem boos of bang is, werkt de amygdala onmiddellijk op volle toeren met alle aandacht voor een reactie. Je vecht of vlucht, tenzij je gewend bent aan deze spanningen doordat je een goed functionerende prefrontale cortex hebt die de amygdala kan omzeilen waardoor je min of meer 'rationeel' kunt reageren.
De hersenen onthouden veel. Een nieuwe ervaring die eerder als angstig werd ervaren activeert de amygdala die zich de vecht-, vlucht- of vriesreactie herinnert, wat voornamelijk angstreacties zijn.
Hersenonderzoek geeft aan dat angst de emotie is waar we het snelst op reageren.
Niet verwonderlijk, omdat angst de eerste emotie is die elke pasgeborene ervaart. Tijdens de geboorte verandert er immers nogal wat! Het kind komt uit een veilige omgeving waar geborgenheid heerste en moet direct na de geboorte in de overleving-modus schreeuwen om voeding in een koude omgeving met zelfs vaak pijnprikkels wegens een tik van de verpleegkundige.
Angst, moeder van alle emoties
Iemand die angstig is zal de emoties van anderen sneller oppikken. Hoe sterker de angst in het gezicht van iemand anders, hoe intenser de amygdala zal reageren. Het is ons overlevingsmechanisme. We zijn beter in staat om als groep te overleven wanneer we elkaars waarschuwingssignalen onmiddellijk oppikken.
© Gérard Stokkink
bronnen:
https://www.unhookedmedia.com/stock/dont-alienate-the-kids
https://www.hersenstichting.nl/dit-doen-wij/voorlichting/werking-van-de-hersenen/
https://synergologienederland.com/2015/06/21/de-rol-van-de-amygdala-bij-stress/-
https://www.2doc.nl/documentaires/series/2doc/2020/maart/verstoten-vaders.html (geluidsfragment a/h einde)
https://www.vaderverstoting.nl (definitie ouderverstoting)
https://synergologienederland.com/2020/04/10/ouderonthechting-cq-vervreemding-zeer-schadelijk-voor-toekomstige-relaties-van-het-kind/
Reactie schrijven