Wanneer iemand een verhaal vertelt en op sommige onderdelen liegt door de waarheid naar eigen smaak aanpast, horen we dat aan een haperende stem op exacte momenten. Liegen vergt energie omdat onze hersenen maar één ding tegelijk kunnen verwerken. Liegen kost moeite om alle gedachten die bij het liegen naar boven komen, te rangschikken en in ons geheugen op te slaan, een intensief cognitief proces.
We zien de leugen daarom terug in reacties van het lichaam (lichaamstaal). Op exact die momenten waarop de leugen wordt verteld ‘bevriest’ het lichaam voor een fractie van seconden. We zien op dat exacte moment dan ook dat de ogen niet meer knipperen: de hersenen zijn op dat moment belast doordat de 'nieuwe’ informatie moet worden opgeslagen, om deze later te kunnen herhalen.
Het knipperen van de ogen is nodig om ons tegen droge ogen te beschermen. Maar ook en vooral om de informatie, welke ons via de ogen en oren tegemoet komt, op te kunnen slaan. Immers; iemand die niet (meer) met de ogen knippert, is op dat momnet in gedachten verzonken. We knipperen met de ogen zodra we binnenkomende informatie opnemen en als het ware ‘fotograferen’ om deze in het geheugen op te slaan. Als de leugen eenmaal is opgeslagen knipperen de ogen een aantal keren snel achterelkaar en beweegt het lichaam weer normaal. De leugen is in het geheugen opgeslagen en kan op later tijdstip worden opgehaald.
Het is fascinerend om te zien hoe en wanneer mensen liegen. Dit fenomeen is een weliswaar een bijproduct van de studie bij ELN, maar het geeft inzicht hoe transparant lichamelijke communicatie is. Lichaamstaal is heldere communicatie en geeft de diepgang om een iemand te doorgronden. Een ‘gesprek onder vier ogen’ is een gezegde wanneer je wilt weten wat voor 'vlees je in de kuip hebt’: zien of je de ander kunt vertrouwen. De studie lichaamstaal is bijzonder interessant als je beseft dat het lichaam nooit kan liegen. Gedrag kun je aanpassen, lichaamstaal niet!
Vormen van non verbale communicatie :
- peri-verbaal……..tijd, afstand (bijv: telefoongesprek)
- para-verbaal…….stemgebruik: modulatie, toon, timbre volume
- infra-verbaal…….onbewuste waarneming (bijv: geuren, kleuren, vorm)
- supra-verbaal....bewuste signalen (bijv: uniform, sieraad)
- pré-verbaal…….. lichaamstaal (body language)
Een audiofragment analyseren op leugens gebeurt door de stem op onregelmatigheden te herkennen. Stemgebruik vertegenwoordigt plm. 25% van de menselijke non verbale communicatie, soms meer, zoals tijdens een telefoongesprek, soms minder, afhankelijk van de context. Lichaamstaal geeft veruit de meeste (non verbale) informatie en is soms zelfs alleszeggend.
De pathologisch leugenaar, ook bekend als pseudologia fantastica, kenmerkt zich door het vertellen van grote, vaak ongeloofwaardige leugens die zonder duidelijk voordeel worden verteld. De pathologische leugenaar liegt vaak en compulsief, zonder duidelijk motief.
Het kan moeilijk zijn om een pathologische leugenaar te herkennen, omdat het moeilijk is erachter te komen wat waar is, en wat niet.
Om een pathologische leugenaar te ontmaskeren is feitenonderzoek nodig.
Pathologisch liegen is vaak signaal voor een persoonlijkheidsstoornis, welke kan voorkomen bij mensen die aan een verslaving lijden of gewend zijn om leugens te vertellen om zich uit een moeilijke situaties te wringen.
Kijk voor online opleiding, trainingen en workshops op onze website
© Gerard Stokkink
Reactie schrijven